της Άννας Διονυσίου
Βιωσιμότητα και κατασκευές είναι δυο έννοιες αλληλένδετες οι οποίες οδηγούν στην ποιότητα του έργου. Τα πρότυπα αποτελούν αποτελεσματικά εργαλεία προς αυτήν την κατεύθυνση. Στον τομέα της κατασκευαστικής βιομηχανίας και των κτιριακών εγκαταστάσεων, η απαίτηση για βιώσιμα κτίρια (sustainable buildings) και βιώσιμες κατασκευές (sustainable Construction) εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς.
O κατασκευαστικός τομέας ευθύνεται για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Ένα νέο διεθνές πρότυπο έρχεται να βοηθήσει την κατασκευαστική βιομηχανία ώστε να συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών CO2 των κτιρίων με τη σωστή διαχείριση χρήσης των κτιρίων καθώς επίσης και με την αποτελεσματική επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των οικοδομικών υλικών όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος ζωής του κτιρίου.
Το νέο πρότυπο ISO 20887, Sustainability in Buildings and Civil Engineering Works – Design for disassembly and adaptability – Principles, requirements and guidance, αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για όλους τους συντελεστές που εμπλέκονται στην κατασκευή και χρήση των κτιρίων έτσι ώστε να επιτευχθεί η βιωσιμότητα του.
Το νέο πρότυπο παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες έτσι ώστε να επεκτείνεται η διάρκεια ζωής ενός κτιρίου μέσω της αποτελεσματικής προσαρμοστικότητας που το καθιστά κατάλληλο για διαφορετικές χρήσεις. Eπίσης η επέκταση διάρκεια ζωής του είναι εφικτή με τη χρήση αειφόρων υλικών που θα έχουν σαν πλεονέκτημα την αποτελεσματική επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση τους.
Η εφαρμογή του προτύπου έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της βέλτιστης χρήσης του κτιρίου, το χαμηλότερο κόστος μέσω μεγαλύτερης διάρκειας ζωής, την επαναχρησιμοποίηση των πόρων και τη μείωση αποβλήτων. Η εισαγωγή πτυχών σχεδιασμού που υποδεικνύει το πρότυπο για την αποσυναρμολόγηση, δύναται να χρησιμοποιηθεί για να μειώσει ή/και να αποτρέψει τα απόβλητα και να αυξήσει την αποδοτικότητα των πόρων. Η εφαρμογή των εννοιών και των αρχών της προσαρμοστικότητας μπορεί να ελαχιστοποιήσει την ανάγκη για περιττή απομάκρυνση και νέα κατασκευή, με αναπροσανατολισμό ή τροποποίηση της χρήσης της κατασκευής. Από μια ευρύτερη προοπτική, η ανάκαμψη και η μεταγενέστερη επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση των αποσυναρμολογήσεων δομικών υλικών και κατασκευαστικών στοιχείων θα στηρίξει την εξελισσόμενη έννοια της κυκλικής οικονομίας.
Είναι σημαντικό η εφαρμογή του προτύπου να πραγματοποιείται στα αρχικά στάδια της μελέτης έτσι ώστε να βοηθήσει τους μελετητές να αντιληφθούν την πλήρη δυνητική αξία ενός κτιρίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, συμπεριλαμβανομένων των επισκευών και ανακαινίσεων μέχρι την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και την κατάλληλη διάθεση των υλικών του όταν δεν είναι πλέον σε θέση να λειτουργήσει.
Οι πτυχές προσαρμοστικότητας υποστηρίζουν τη συνεχή χρήση των δομικών στοιχείων επιτρέποντας και προσαρμόζοντας ουσιαστικές μεταβολές (π.χ. δημογραφικές, κοινωνικές, οικονομικές τεχνολογικές ή φυσικές) μέσα σε ένα υπάρχον ή διευρυμένο φυσικό περιουσιακό στοιχείο. Ο σχεδιασμός για προσαρμοστικότητα σημαίνει σχεδιασμό τόσο για τις παρούσες όσο και για τις μελλοντικές χρήσεις, ενθαρρύνοντας τη χρήση σταδιακών εξελίξεων και συνδυάζοντας έγκαιρα την προσφορά με τη ζήτηση . Η εφαρμογή των αρχών του σχεδιασμού για την αποσυναρμολόγηση και την προσαρμοστικότητα στον προγραμματισμό της ζωής των κτιρίων και των έργων πολιτικού μηχανικού είναι ακριβώς αυτό που στηρίζει την κυκλική οικονομία, συμβάλλοντας έτσι σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία.
Η υιοθέτηση, εφαρμογή και προώθηση Ευρωπαϊκών και Διεθνών προτύπων στην Κύπρο, πραγματοποιείται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS),ο οποίος είναι ο εθνικός φορέας για την Τυποποίηση. Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθευτούν τα πρότυπα στο Κέντρο Πληροφόρησης & Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ) του CYS.
*Η κα. Άννα Διονυσίου είναι Πολιτικός Μηχανικός και εργάζεται ως λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμού Τυποποίησης.(CYS)