Ελληνικά

 της Άννας Διονυσίου*

Σε τι πόλη θέλουμε να ζήσουμε; Σίγουρα η απάντηση στο ερώτημα είναι: σε μια έξυπνη, ανθεκτική και βιώσιμη πόλη. Βιώσιμη ή έξυπνη πόλη ; Σε γενικές γραμμές, οι έξυπνες πόλεις βασίζονται σε χρήσιμες και κατάλληλες τεχνολογικά ανεπτυγμένες υποδομές που τις βοηθούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά τους πόρους τους και να σχεδιάσουν τη μελλοντική τους ανάπτυξη. Αντίθετα, οι βιώσιμες πόλεις διαθέτουν σχέδια και προγράμματα για τη διαχείριση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. Οι πόλεις πρέπει να αξιολογήσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι ενός αυξανόμενου πληθυσμού χωρίς να επηρεάζουν αρνητικά τις ανάγκες των πολιτών τους στο μέλλον. Και στους δύο ορισμούς, η ανθρώπινη ευημερία παραμένει στο επίκεντρο όλων αυτών των προβληματισμών.

Οι άνθρωποι στο παρελθόν προσπαθούσαν να δημιουργούν υποδομές για να αντιμετωπίζουν τις βασικές τους ανάγκες για να επιβιώσουν. Σταδιακά, τα πράγματα άλλαξαν και οι πόλεις άρχισαν να είναι το επίκεντρο ενδιαφέροντος για εργασία και οικονομική ανάπτυξη χωρίς οποιαδήποτε περιβαλλοντική συνείδηση. Σήμερα με την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας αλλά παράλληλα και την ανάγκη για δημιουργία βιώσιμων και φιλικών προς το περιβάλλον πόλεων, οι αρμόδιες αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με μια μεγάλη πρόκληση δεδομένου ότι πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικές περιοχές.

Η ανάπτυξη νέων οικονομικών μοντέλων και μοντέλων διακυβέρνησης, η διασφάλιση της δημόσιας υγείας και ασφάλειας και η δημιουργία προηγμένων συστημάτων διαχείρισης υδάτων και μεταφορών αποτελούν μέρος  του στρατηγικού σχεδιασμού  της κάθε πόλης. Τα πρότυπα που έχουν ήδη εκπονηθεί από τη Διεθνή Τεχνική Επιτροπή Τυποποίησης ISO TC 268 Sustainable Cities and Communities αποτελούν βοηθητικά εργαλεία για την επίτευξη των πιο πάνω στόχων  αλλά και για την επίτευξη των  τρεχουσών και μελλοντικών αναγκών των αστικών περιοχών ανά το παγκόσμιο.

Με την εφαρμογή διαδικασιών βήμα προς βήμα, τα πρότυπα παρέχουν στις πόλεις ένα σχετικό και συνεκτικό σύστημα για τη διενέργεια αξιολογήσεων αστικής βιωσιμότητας και βοήθεια στον μελλοντικό σχεδιασμό. Όπως είναι ευρέως γνωστό οι περισσότεροι πόροι κάθε χώρας συγκεντρώνονται στις πόλεις, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να τις αντιμετωπίσουμε με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Ένας από τους κύριους στόχους είναι οι πολίτες να συμφιλιωθούν με τις νέες τεχνολογίες και οι αρμόδιες αρχές να αναγνωρίσουν τις ποικίλες ανάγκες των πολιτών, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευημερία των πολιτών τους τώρα και στο μέλλον.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονές πόλεις είναι εξαιρετικά σύνθετες και συχνά πολύ συγκεκριμένες. Κάθε πόλη είναι μοναδική και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το τοπικό και πολιτιστικό πλαίσιο για να διατηρήσει το χαρακτήρα της. Τα πρότυπα παρέχουν τις βέλτιστες πρακτικές οι οποίες προκύπτουν από διεθνή συναίνεση και μπορούν να παρέχουν ένα γενικό πλαίσιο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιαδήποτε πόλη ανεξαρτήτου μεγέθους και κοινωνικής υπόστασης.

Σημαντική προτεραιότητα της κάθε πόλης είναι μέσα από το στρατηγικό της πλάνο, να παρακολουθεί και να θέτει δράσεις για την επίτευξη των 17 Στόχων της  Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο κόσμο. Τα πρότυπα αποτελούν ισχυρά εργαλεία για να διασφαλιστεί ότι οι πόλεις θα συνεχίσουν να δημιουργούν θέσεις εργασίας και θα προσφέρουν ευημερία χωρίς να επιβαρύνουν υπερβολικά το περιβάλλον και τους πόρους.

H εκπόνηση των προτύπων διασφαλίζει ότι μια βιώσιμη πόλη κατά την ανάπτυξη της εξετάζει σημαντικά ζητήματα όπως η διαχείριση της ενέργειας και των υδάτων, η οδική ασφάλεια, οι μεταφορές, η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, η υγεία και η διακυβέρνηση, η κλιματική αλλαγή και η ευημερία των πολιτών, συμπεριλαμβανομένης της γήρανσης των πληθυσμών.

Το Διεθνές πρότυπο ISO 37101, Βιώσιμη ανάπτυξη σε κοινότητες – Σύστημα Διαχείρισης για τη βιώσιμη ανάπτυξη – Απαιτήσεις με καθοδήγηση για χρήση, παρέχει ένα σύστημα διαχείρισης της ποιότητας που καθορίζει τις βασικές απαιτήσεις για τις πόλεις προκειμένου να καθορίσουν τις ανάγκες και τις στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης τους. Το πρότυπο αυτό υποστηρίζεται από άλλα πρότυπα της οικογένειας ISO 37100 που προσφέρουν πιο συγκεκριμένες πληροφορίες, δομές και μέτρα. Μαζί, παρέχουν μια εργαλειοθήκη έξυπνων πρακτικών για τη διαχείριση υπηρεσιών διακυβέρνησης, δεδομένων και συστημάτων σε όλη την πόλη με ένα συνεργατικό και ψηφιακά ενεργοποιημένο τρόπο.

Είναι σημαντικό να έχουμε τους ίδιους παραμέτρους  και ορισμούς, καθώς και κοινούς βασικούς δείκτες απόδοσης (KPI) που ορίζονται και υιοθετούνται από όλες τις πόλεις και σίγουρα αυτό έρχεται να καλυφθεί μέσω της εκπόνησης  των προτύπων ,αφού χρησιμοποιούνται κοινές τυποποιημένες μετρήσεις και καλές πρακτικές. Οι πόλεις μπορούν να χρησιμοποιήσουν μετρήσεις και στατιστικές για να συγκρίνουν τις επιδόσεις τους με άλλες πόλεις και να εντοπίσουν πιθανές ευκαιρίες βελτίωσης. Μπορούν επίσης να τις εφαρμόσουν έναντι επιτυχημένων μελετών περιπτώσεων, βέλτιστων πρακτικών και κοινών δεικτών, οι οποίες επιτρέπουν τον καθορισμό και τη μέτρηση των μελλοντικών στόχων επιδόσεων.

Πώς θέλουμε λοιπόν οι πόλεις μας να φαίνονται δέκα, είκοσι ή τριάντα χρόνια από τώρα; Αυτό μπορεί να φαίνεται μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά πρέπει να προετοιμάσουμε το έδαφος για την εφαρμογή βιώσιμων και έξυπνων λύσεων τώρα. Η πόλη του 2050 είναι η πόλη που ήδη σχεδιάζουμε σήμερα!

Η υιοθέτηση, εφαρμογή και προώθηση Ευρωπαϊκών και Διεθνών προτύπων στην Κύπρο, πραγματοποιείται μέσω του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS),ο οποίος είναι ο εθνικός φορέας για την Τυποποίηση. Oι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθευτούν τα πρότυπα από Κέντρο Πληροφόρησης & Εξυπηρέτησης (ΚΕΠΕ) του CYS.

*Η κα. Άννα Διονυσίου είναι Πολιτικός Μηχανικός και εργάζεται ως λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμού Τυποποίησης.(CYS)